วิธีปลูกมะนาวนอกฤดู ในกระถางต้นไม้
อาจกล่าวได้ว่า ต้นมะนาวเป็นไม้ผลหรือจะเป็นพืชสวนครัวเดียว ที่มีความจำเป็นอย่างสูงและอยู่คู่กับการประกอบอาหารในชีวิตประจำวัน ของคนไทยมาอย่างยาวนาน ฤดูกาลที่มีผลมะนาวออกสู่ตลาดมากที่สุดก็คือช่วง เดือนมิถุนายนถึงพฤศจิกายนของทุกปี ส่งผลทำให้ช่วงเดือนธันวาคมถึงพฤษภาคมนั้น ผลมะนาวมีราคาที่แพงมากๆ เนื่องมาจากผลผลิตของมะนาวได้ออกมาน้อย และไม่เพียงพอต่อความต้องการของตลาด ด้วยเหตุดังกล่าวข้างต้น สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ จึงได้ให้ทุนในการสนับสนุนงานวิจัยต่างๆ เกี่ยวกับเทคนิคการปลูกมะนาวนอกฤดู โดยมีเป้าหมายเพื่อต้องการให้ผลผลิต ของผลมะนาวมีเพียงพอกับความต้องการใช้ในประเทศในช่วงที่มะนาวแพง และที่สำคัญกว่านั้นคือ การเพิ่มรายได้ให้เกษตรกรผู้ปลูกมะนาว ให้มีรายได้ตลอดทั้งปีอีกด้วย
โดยทางเลขาธิการ ของสำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ ได้ทำการเปิดเผยว่า สาเหตุที่มะนาวมีราคาสูงถึงลูกละ 8 บาท ถึง 10 บาทนั้น ว่าเป็นเพราะช่วงนี้เป็นช่วงหน้าแล้ง ทำให้มะนาวออกลูกได้น้อย และพื้นที่เพาะปลูกหลายแห่งยังได้รับผลกระทบเสียหายจากเหตุการณ์น้ำท่วมที่ผ่านมา ดังนั้น จึงต้องหาวิธีให้มีผลมะนาวออกจำหน่ายในท้องตลาด เพื่อแก้ปัญหา มะนาวแพงให้แก่ผู้บริโภค ดังนั้นจึงจะขอนำเทคนิคการ ผลิตผลมะนาวออกนอกฤดูในกระถาง ที่ทางการวิจัยแห่งชาติ ได้ให้ทุนส่งเสริม และสนับสนุนการวิจัยแก่ อาจารย์พิชัย สมบูรณ์วงศ์ จากมหาวิทยาลัยแม่โจ้ มาถ่ายทอดองค์ความรู้ให้แก่เกษตรกรและประชาชนที่สนใจ
เลขาธิการ วช. ได้เปิดเผยต่อว่าอีกว่า การบังคับให้ต้นมะนาวออกลูกออกผล นอกฤดูทำได้หลายวิธี วิธีที่ง่ายและเหมาะสำหรับเกษตรกร ที่มีพื้นที่น้อยคือการปลูกมะนาวในกระถาง ซึ่งวิธีที่นิยมมากที่สุดคือการใช้กิ่งตอน ซึ่งจากการศึกษา พบว่า เมื่อปลูกมะนาวพันธุ์แป้นทวาย ในกระถางสามารถเจริญเติบโตได้ดีไม่ต่างกับการปลูกลงดิน แต่ข้อสำคัญของการปลูกมะนาวในกระถางจะต้องตั้งกระถางไว้กลางแจ้งเพื่อให้ได้รับแสงแดดได้ตลอดทั้งวัน
ในการที่จะบังคับให้ต้นมะนาวติดผลควรทำเมื่อปลูกมะนาวประมาณ 8-10 เดือน ตัดแต่งกิ่งแขนงและกิ่งที่มีโรค กิ่งที่ติดดอกและผลออกให้หมด จากนั้นงดให้น้ำในเดือนตุลาคมประมาณ 7-10 วัน เมื่อสังเกตเห็นใบมะนาวเหี่ยวหรือใบสลดและอาจมีใบร่วงบ้างให้เริ่มใส่ปุ๋ยสูตร 12-24-12 ปริมาณ 1 ช้อนแกงรอบๆ ขอบกระถาง และรดน้ำตามทันที หลังจาก 15 วัน มะนาวจะเริ่มแตกใบอ่อนและออกดอกเป็นสีขาว ช่วงนี้สามารถพ่นสมุนไพรน้ำส้มควันไม้หรือยาฆ่าแมลงอะบาเม็กตินผสมกับคอปเปอร์ออกซีคลอไรด์หรือคอปเปอร์ไฮดรอกไซด์ เพื่อป้องกันโรคและแมลง หลังจากติดดอกแล้ว 4 เดือนก็สามารถเก็บผลมะนาวได้
ศ.นพ.สุทธิพร ยังอธิบายต่ออีกว่า การวิธีในการดูแลรักษามะนาวที่ปลูกใหม่ควรให้น้ำวันละหนึ่งครั้ง หลังจากปลูก 10-15 วัน ให้น้ำวันเว้นวัน เมื่อมะนาวตั้งตัวได้ให้ใช้เศษหญ้าหรือฟางคลุมโคนต้นไว้ 3 วันให้น้ำ 1 ครั้ง แต่ในช่วงมะนาวติดดอกออกผลต้องให้น้ำทุกวัน เพราะต้นมะนาวนั้นต้องการน้ำมาก การใส่ปุ๋ยให้ใช้ปุ๋ยเคมีสูตร 15-15-15 หรือ 16-16-16 เดือนละครั้ง ครั้งละ 1 ช้อนแกงแล้วรดน้ำตาม ช่วงก่อนออกดอกให้ปุ๋ยสูตร 12-24-12 อัตรา 1 ช้อนแกง หากดินในกระถางพร่องให้เติมมูลวัวที่ย่อยสลายแล้วเท่าระดับดินเดิมที่ใส่ไว้ ในการกำจัดวัชพืชต่างๆได้โดยใช้วิธีการถอนปกติ เมื่อมะนาวติดผลกิ่งอาจโน้มลงให้ทำนั่งร้านรอบกระถางเพื่อช่วยพยุงน้ำหนักจากผลของมะนาว และควรที่จะตัดแต่งกิ่งเป็นประจำ เมื่อผลมะนาวเริ่มเป็นสีเขียวอ่อน ผิวเรียบบางใส ก็สามารถเก็บมารับประทานหรือจำหน่ายก็ได้ แค่นี้ก็สามารถรับมือกับราคามะนาวที่ขึ้นลงได้ตลอดทุกฤดูกาล แถมยังได้ผลมะนาวออกนอกฤดูในรูปไม้ประดับสวนที่กินได้ด้วย
